Bağımsız bölümler üzerinde kurulan mülkiyet hakkına kat mülkiyeti denir. Kat mülkiyeti hakkına sahip olanlara kat maliki denir. Tamamlanmış bir yapının kat, daire, büro, dükkan , mağaza, mahzen, depo gibi bölümlerinden ayrı ayrı ve başlı başına kullanılmaya elverişli olanları
üzerinde, o gayrimenkulün maliki veya ortak malikleri tarafından bağımsız mülkiyet hakları kurulabilir.
Kat mülkiyetinin konusu, tamamlanmış bir yapının bağımsız bölümleridir
Bir arsa üzerinde devam eden ya da ileride yapılması planlanan bir ya da birden fazla yapının kat, daire, iş yeri, depo gibi ayrı ayrı ve tek başına kullanılmaya uygun bölümleri üzerinde yapının tamamlanmasını takiben kat mülkiyetine geçilmesi esas olan, arsanın mülk sahibi ve paydaşları arasında arsa payına bağlı olarak tesis edilen haklara “İrtifak hakkı,” Kat irtifakı hakkına sahip olanlara da “Kat irtifakı sahibi” denir.
Anagayrimenkul, kat mâlikleri kurulunca yönetilir ve yönetim tarzı, kanunların emredici hükümleri saklı kalmak şartıyla, bu kurul tarafından kararlaştırılır.
Anagayrimenkul K.M.K.’na göre oluşturulacak yönetim organları tarafından yönetilir. Bu organlar;
1. Kat mâlikleri kurulu veya genel kurul,
2. Yönetici veya yönetim kurulu,
3. Denetçi veya denetim kurulu.
Kat mâlikleri kurulu veya genel kurul, anagayrimenkulün “en büyük yönetim organı”dır. Kat mâlikleri kurulu, aynı anagayrimenkulde bulunan bütün kat mâliklerinden oluşur. Bir bağımsız bölümün birden fazla maliki varsa; bunları, kat malikleri kurulunda içlerinden vekalet verecekleri birisi veya mahkemece seçilecek mümessil veya kayyum temsil eder (KMK.md:31/3). Kat mâlikleri kurulu, temsil yetkisini, kendilerinin dışındaki bir kimseye de verebilirler. Kat mâliklerinden biri ehliyetsiz ise, o’nu kanuni mümessili temsil eder. (KMK.md:31/3)
Anagayrimenkuldeki arsa payı ne olursa olsun, bağımsız bölüm olarak kat mülkiyeti kütüğü’ne tescil edilmiş olan depo, dükkan, oda gibi her bölümün maliki de, kat mâlikleri kurulu’nun üyesidir.
Anagayrimenkul; kat mâlikleri kurulu tarafından, sözleşme, yönetim planı ve kanun hükümleri uyarınca verilecek kararlara göre yönetilir. (KMK.md:32/1) Kat mâlikleri kurulunun kararları, kanunların emredici hükümlerine aykırı olamaz. Aksi halde, kararlar hükümsüz olur.
Kat Mâlikleri Kurulu’nun Görev ve Yetkileri:
Kat mâlikleri kurulunun görev ve yetkileri şunlardır;
• Yönetim plânı yapmak ve gerektiğinde değiştirmek,
• Yönetmelik yapmak ve gerektiğinde değiştirmek,
• Anagayrimenkulü sigorta ettirmek,
• Anagayrimenkulde yenilik ve ilâveler yapılmasına karar vermek,
• Temliki tasarruflar ve önemli yönetim işleriyle ilgili kararları almak,
• Yöneticiye veya yönetim kuruluna verilenler dışında kalan yönetim iş ve işlemlerini yürütmek.
• Yönetici veya yönetim kurulu tâyin etmek, gerektiğinde görevden almak,
• İşletme projesi hakkında karar vermek,
• Belirtilen zamanlarda hesapları incelemek,
• Yönetici veya yönetim kurulunun ibrâsı hakkında karar vermek,
• Yönetici veya yönetim kurulunu denetlemek, gerekiyorsa bu iş için denetçi veya denetim kurulu tâyin etmek,
• Anagayrimenkulün kullanılmasından veya yönetiminden ötürü kat mâlikleri arasında yahut bunlarla yönetici ve denetçiler arasında veya denetçilerle yöneticiler arasında çıkan anlaşmazlıkları çözümleyerek karara bağlamak.
